Laos’un Kuzeydoğusundaki Long Tieng Köyü: Tarihin İzleri

Laos’un kuzeydoğusundaki küçük Long Tieng köyü, 1960’lar ve 1970’lerde ABD’nin İç Savaş’ta anti-komünist güçleri gizlice yönlendirdiği bir üs olarak işgal edilmişti. Aradan geçen yarım asıra rağmen, bölge hâlâ o dönemin izlerini taşıyor.

Long Tieng, başkent Vientiane’nin yaklaşık 130 kilometre kuzeydoğusunda, yemyeşil meyve bahçeleri ve pirinç tarlaları arasında saklı bir kasaba. Günümüzde köylüler, uzun asfalt yolu paylaştıkları arazilerde yaşam mücadelesini toprağa bağlı olarak sürdürüyor. O yolun bir bölümünün, 1959–1975 arasındaki Laotian İç Savaşı boyunca Amerikan kargo uçaklarının iniş pistiydi.

O dönemde, Kuzey Vietnam’ın desteklediği Pathet Lao komünist güçleri ile Washington destekli Hmong milisleri karşı karşıya geldi. Resmî ABD birlikleri Laos’a gönderilemeyeceğinden, CIA Long Tieng’i ana karargâhı olarak seçti. Günlük 900’ü aşkın uçuşla malzeme ve erzak taşınan bu gizli üs, köy halkının çoğunun haberi olmadan faaliyet gösterdi.

Long Tieng’e ulaşmak ise hâlâ kolay değil: 130 kilometrelik yol, engebeli arazi nedeniyle sekiz saati buluyor. Dahası, savaş sırasında atılan bombaların yüzde 30’u patlamadan kalmış durumda; patlamamış mühimmat, tarlaların ve yolların her adımında ölümcül bir tehlike yaratıyor. Sakinler, eski piste yalnızca rampanın her iki ucundaki birkaç güvenli noktadan geçerek ulaşabiliyor.

Eski CIA liderlerinden General Vang Pao’nun tepedeki evi de hâlâ orada, ancak ziyaretçilere kapalı. 1975’te savaş sona erdiğinde, bölgedeki tüm askeri altyapı olduğu gibi bırakıldı. Bugün Long Tieng’i ziyaret eden az sayıda turist, gözlerini geride bırakılan beton yapılara ve havada hâlâ hissedilen tarihe çeviriyor.

Yarım asırlık sessizliğin ardından Long Tieng, bir zamanlar küresel güçlerin gölgesinde açığa çıkan yaralarını sarmaya çalışıyor. Ancak mayınlı tarlalar ve terk edilmiş pist, geçmişin acı tanıklığını hâlâ koruyor.